COI CHỪNG GIẶT KHÔ GÂY NGUY HIỂM!

1:52 AM 0 Bình luận

Hai hiệp hội bảo vệ môi trường Pháp mới đây đã lên tiếng báo động về rủi ro gây nguy hiểm của một hóa chất được dùng rất phổ biến trong việc giặt khô (dry cleaning, ở ta còn gọi là giặc hấp). Đó là hóa chất perchlorethylene viết tắt là PERC. Hóa chất PERC đã bị gia đình cụ bà José-Anne Bernard, 72 tuổi, ở thành phố Nice bên Pháp cáo buộc là đã gây ra cái chết của bà cụ vào năm 2009. Bà cụ sống kế cận một cơ sở giặt khô với hóa chất PERC. Theo con trai của bà cụ, khám nghiệm tử thi cho thấy cụ bị nhiễm PERC trong tất cả các bộ phận cơ thể, ngoại trừ dạ dày. Tức là nạn nhân bị chết vì bị nhiễm hóa chất này, chứ không phải vì đã uống nhầm.
Trong ngành giặt ủi quần áo, có hai cách giặt. Một là giặt “nước” thông thường tức dùng xà phòng, chất tẩy rửa và làm sạch với nước. Hai là giặt “khô”, còn được gọi hấp, dùng dung môi và làm cho bốc hơi dung môi đó để giặt đồ bằng len hay nỉ. Khám phá ra phương pháp giặt khô là chuyện tình cờ của ông thợ nhuộm người Pháp tên là Jean Baptiste Jolly vào năm 1855. Sốlà cô gái giúp việc vô ý làm đổ dầu hôi lên tấm khăn phủ bàn ăn, khi mang đi giặt ông chủ thấy chiếc khăn sạch sẽ hơn vì chất dầu đã tẩy sạch vết mỡ trên khăn. Từ nhận xét đó ông ta nghiên cứu thêm và đề ra phương pháp giặt khô bằng hóa chất là dung môi hòa tan mỡ béo. Ngày nay, 90% các tiệm giặt khô đều dùng dung môi là PERC.
PERC là gì?
 PERClà perchloroethylene hay có tên khác là tetrachloroethylene, công thức hóa học là CLC=CCl,. Dưới nhiệt độ thường, PERC ở trạng thái lỏng không bắtlửanhưng rất dễ bay hơi và hòa lẫn trong không khí. Khi tẩm vào quần áo len, nỉ và hấp ở nhiệt độ cao thích hợp, thì PERC bốc hơi và mang theo chất béo mà nó hòa tan. Vào năm 1991, có khoảng 300 triệu cân Anh PERC được sản xuất ở Mỹ. Và hằng năm, khoảng 200 triệu cân Anh PERC được gần 35.000 tiệm giặt ủi ở nước Mỹ dùng làm dung môi. Khi được sử dụng, PERC bay hơi hòa lẫn trong không khí cũng như xâm nhập vùng đất, nước chung quanh nơi nó được phóng thích.
PERC có ảnh hưởng đến sức khỏe
Số lượng PERC xâm nhập cơ thể nhiều hay ít tùy theo: thời gian cơ thể tiếp xúc với nó, hóa chất có nhiều hoặc ít trong không khí.
Tác dụng không tốt thường thấy của PERClà: nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn; làm suy nhược hệ thần kinh trung ương, tổn thương cho gan, thận; giảm trí nhớ thoảng qua, mất định hướng; dị ứng gây ngứa mắt, mũi, hầu họng; da khô, viêm... Tác giả Rotilio đã nêu ra trường hợp một nữ công nhân giặt ủi bị giảm thị giác vì hít thở hơi PERC khi bà ta ủi quần áo giặt với PERC. Tác giả Vaughn ghi nhận bước đầu PERC có mối liên hệ với ung thư miệng, hầu họng. Mốt số nghiên cứu cho thấy PERC có thể là chất gây ung thư cho súc vật. Viện Quốc gia Hoa Kỳ về An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp đang nghiên cứu thêm về ảnh hưởng gây ung thư này của PERC. Ngoài ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe của nhân viên làm trong nhà giặt ủi, PERC còn mang rủi ro cho dân chúng sống gần tiệm giặt. Do đó nhiều quốc gia đã ban hành biện pháp để giảm thiểu các rủi ro này.
Phòng rủi ro vì PERC
 Một số người cho rằng PERC không gây nhiều rủi ro cho sức khỏe nếu biết dùng đúng chỉ dẫn của nhà sản xuất. Cũng có ý kiến cho rằng cải tiến các máy giặt ủi có thể giảm thiểu rủi ro trong dịch vụ này, nhưng sự cải tiến lại tốn kém và các tiệm giặt ủi nhỏ không đủ tài chính để trang bị máy móc cho việc cải tiến. Vấn đề mà các tổ chức bảo vệ môi trường ở các nước hiện nay đấu tranh đòi hỏi là phải nghiêm cấm hoàn toàn việc sử dụng PERC. Tuy nhiên, nhiều nước vẫn chưa có sự thay đổi nhiều đối với việc dùng PERC. Một số nước tìm cách nghiên cứu và ban hành các quy định hạn chế việc lan tỏa dung môi độc hại này, đồng thời cấm xây đặt các cơ sở giặt ủi mới sát cạnh các khu nhà ở đông dân cư. Để tránh các rủi do nghề nghiệp trong việc giặt khô, cơ quan An toàn Nghề nghiệp Hoa Kỳ đề ra các quy định như sau: - Hàm lượng PERC trong không khí và nước nơi giặt ủi không được Vượt quá mức quy định; - Tiệm giặt cần trang bị máy thanh lọc không khí và điều hòa nhiệt độ nơi làm việc để nhân viên không phải hít thở không khí ô nhiễm PERC; - Nhân viên làm theo ca và có thời gian nghỉ để tránh tiếp xúc PERC quá lâu, - Có thiết bị nâng đỡ bàn ủi để công nhân khỏi phải trực tiếp cầm nhấc bàn ủi liên tục và hít phải PERC quá lâu.
Người tiêu dùng có thể tránh rủi ro do PERC bằng cách:
- Mua sử dụng quần áo “chỉ giặt khô” (Dry clean only) một cách vừa phải hoặc càng ít càng tốt;
- Sau khi lấy quần áo giặt khô về nhà thì vứt bỏ túi bọc nylon, treo quần áo nơi thoáng khí để hơi PERC bay hết trước khi mặc,
- Ở Mỹ, người tiêu dùng còn được khuyên nên thảo luận với tiệm giặt khô, đề nghị họ thay đổi cách giặt để tránh rủi do cho Sức khỏe Vì PERC.