VITAMINK-VITAMIN ĐÔNG MÁU

1:40 AM 0 Bình luận

Vitamin Klà gì? Vitamin Klà một loại vitamin tan trong dầu mỡ. Vitamin Klà tên gọi chung vì có nhiều loại vitamin K, trong đó chủ yếu có vitamin K1, K2 và K3. Vitamin K1 còn gọi là phytomenadion được tìm thấy trong tự nhiên, ngoài ở động vật như thịt cá..., còn có ở thực vật như cà chua, bắp cải, rau má... Vitamin K2 còn gọi làmenaquinon cũng thuộc loại tự nhiên, được tạo ra bởi các loại vi khuẩn có ích sống ở trong ruột con người. Vitamin K3 còn được gọi menadion, là loại tổng hợp bằng phản ứng hóa học và thường được dùng làm thuốc. Vitamin K3 tỏ ra có độc tính hơn so với vitamin Kl và K2. Vitamin K được gọi là vitamin đông máu vì là một thành phần quan trọng của hệ enzyme gan tổng hợp ra các yếu tố đông máu như prothrombin (yếu tố II), các yếu tố VII, IX, X... Vai trò chính của vitamin Klà giúp cho quá trình đông máu diễn ra tốt và hạn chế lượng máu bị mất khi ta bị thương. Nếu cơ thể bị thiếu hụt vitamin K, máu của ta sẽ không thể đông được, đưa đến xuất huyết và điều này có thể dẫn đến tử vong. Bình thường, nếu ta ăn uống đầy đủ và cân bằng dưỡng chất và nhất là vi khuẩn ruột tổng hợp đủ vitamin Kthì không sợ thiếu loại vitamin này. Đối với người trưởng thành, thiếu vitamin K là tình trạng thuộc loại hiếm. Cơ thể có thể thiếu vitamin K trong những trường hợp như cơ thể kém dưỡng chất từ thức ăn thức uống, bị tắc mật do bệnh gan hay tắc ống dẫn mật (khi bị tắc mật, vitamin K không được hấp thu tốt), hoặc do uống thuốc kháng sinh (giết chết vi khuẩn tổng hợp vitamin K trong ruột)... Đặc biệt, vitamin Ktừ máu bà mẹ mang thai qua nhau thai rất ít, sữa mẹ có chứa vitamin Knhưng với nồng độ thấp không bảo vệ được trẻ sơ sinh khỏi thiếu hụt vitamin K, vì vậy trẻ sơ sinh rất dễ có nguy cơ thiếu vitamin đông máu này đưa đến bị xuất huyết não sơ sinh (phải phòng ngừa bằng cách tiêm cho trẻ một liều lmg Vitamin Kl ngay sau khi sinh). Tình trạng thừa vitamin K thường gặp khi tiêm vitamin K kéo dài có thể gây tán huyết, vàng da và tổn hại não...
Vitamin K được dùng làm thuốc như thế nào?
Khi được dùng làm thuốc, vitamin K thường được dùng với dạng thuốc tiêm (tiêm bắp, tiêm dưới da hay đôi khi tiêm tĩnh mạch). Cũng có thể dùng vitamin Kvới dạng uống. Những trường hợp bác sĩ chỉ định dùng vitamin Klà: Xuất huyết và nguy cơ xuất huyết tăng do giảm prothrombin huyết (cần ghi nhận triệu chứng thiếu vitamin K đưa đến nguy cơ xuất huyết chính là xét nghiệm thấy giảm prothrombin); Xuất huyết do điều trị thuốc loại coumarin; Giảm vitamin Ktrong trường hợp tắc mật, bệnh gan, bệnh ở ruột hoặc sau khi điều trị dài ngày bằng các kháng sinh phổ rộng, sulfonamid hay các dẫn chất của acidsalicylic.
Khi dùng vitamin Klàm thuốc cần lưu ý thuốc có thể gây tan huyết ở những người có khuyết tật di truyền là thiếu glucose - 6 - phosphat dehydrogenase, dùng liều cao cho người bị bệnh gan nặng có thể làm suy giảm thêm chức năng gan. Liều dùng cho trẻ sơ sinh không nên vượt quá5mg trong các ngày đầu khi mới chào đời, vì hệ enzyme gan của trẻ chưa trưởng thành. Hiếm gặp các tác dụng không mong muốn. Khi dùng đường uống, vitamin Kcó thể gây khó chịu đường tiêu hóa, kể cả buồn nôn và nôn. Tiêm, đặc biệt là dùng đường tĩnh mạch có thể gây nóng bừng, toát mồ hôi, hạ huyết áp, chóng mặt, mạch yếu, hoa mắt, tím tái, phản ứng dạng phản vệ, dị ứng, vị giác thay đổi. Liều lớn hơn 25mg có thể gây tăng bilirubin huyết ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ đẻ non. Tiêm tĩnh mạch cũng có thể gây các phản ứng nặng kiểu phản vệ (thậm chí ở cả người bệnh chưa từng dùng thuốc), dẫn đến sốc, ngừng tim, ngừng hô hấp và chết.
Tại sao thiếu vitamin Klại gây xuấthuyết não màng não ở trẻ sơ sinh?
Xuấthuyết não màng não ở trẻ sơ sinh do thiếu vitamin Klà bệnh Xuấthuyết nội sọ xảy ra ở trẻ đủ tháng khỏe mạnh không có tiền căn bệnh về máu, không có tiền căn sản phụ khoa nguy hiểm, bú mẹ hoàn toàn và không tiêm phòng vitamin Klúc sinh, ở lứa tuổi từ 2 tuần tuổi đến 6 tháng tuổi, cao điểm từ 2 tuần tuổi đến 2 tháng tuổi.
Trong quá trình phát triển ở trong bào thai vitamin Kquanhau rất kém. Ở trẻ sơ sinh, dự trữ vitamin Klúc sinh rất thấp và đặc biệt, ở ruột của trẻ sơ sinh chưa tổng hợp được vitamin K. Đối với trẻ bú sữa mẹ, trong sữa mẹ vitamin cũng khá thấp. Đó là những lý do trẻ sơ sinh thường thiếu vitamin K. Thiếu vitamin K, lượng prothombin giảm, các yếu tố đông máu như yếu tố II, VII, IX, X cũng giảm đưa đến xuất huyết não màng não ở trẻ sơ sinh. Khi trẻ mắc rối loạn này phải trị rối loạn đông máu bằng cách tiêm bắp ngay 5mg vitamin K bất kể cân nặng, truyền hồng cầu lắng hoặc truyền huyết tương đông lạnh, có thể truyền phức hợp prothrombin đậm đặc tùy đánh giá lâm sàng; chống phù não; cho thở oxy, hút đàm nhớt, đặt nội khí quản giúp thở.
Chương trình dự phòng xuất huyết não màng não bằng cách tiêm một liều 1mg vitamin Kcho trẻ mới sinh đã cho hiệu quả tốt.